Zaćma (katarakta) to degeneracyjne lub wrodzone zmętnienie soczewki oka, a proces zmniejszenia przejrzystości tej części oka może być przyczyną nieuchronnej utraty wzroku. Niestety, dane Światowej Organizacji Zdrowia nie napawają optymizmem – katarakta zajmuje pierwsze miejsce w rankingu przyczyn, które wywołują ślepotę. Także statystyki osób, które chorują na zaćmę, są wysokie. Na całym świecie dotyka ona ok. 20 mln ludzi, w tym ok. 800 tys. z Polski.
W dzisiejszym artykule przyjrzymy się czynnikom, które zwiększają ryzyko powstania oraz rozwoju zaćmy i sprawiają, że potrzebna nam jest operacja zaćmy. Dlaczego chorujemy na kataraktę? Więcej informacji na ten temat w dalszej części tekstu.
Jakie są przyczyny powstawania zaćmy?
Początkowe objawy zaćmy są w wielu przypadkach bardzo subtelne, dlatego też znaczna część chorych lekceważy symptomy, przypisując je przemęczeniu. Jednym z pierwszych przejawów jest pogorszona ostrość widzenia, a także zmniejszenie wyrazistości kolorów. Wraz z postępem choroby pojawiają się kolejne objawy, takie jak problemy z wykonywaniem najprostszych czynności (np.: czytanie, oglądanie telewizji) lub trudności z ocenianiem odległości.
Jakie są przyczyny powstawania katarakty? Pierwszym z nich i najczęstszym jest wiek. Naturalny proces starzenia się organizmu to najpopularniejszy czynnik, dlatego też zaćma bardzo często nazywana jest chorobą seniorów. Dotyka ona głównie osoby, które ukończyły 60. rok życia i, niestety, nie ma jednego, sprawdzonego sposobu, który by pomógł uniknąć katarakty. Warto jednak zwrócić uwagę na to, co jemy. Coraz częściej pojawiają się doniesienia o tym, że dieta bogata w przeciwutleniacze zmniejsza ryzyko zachorowania na zaćmę.
Oprócz zaćmy starczej wyróżniamy też zaćmę następową. Powstaje ona w wyniku zaburzeń endokrynologicznych, inaczej hormonalnych. I to właśnie nieprawidłowości hormonalne są drugim czynnikiem tworzenia się katarakty. Zaburzenia występują głównie z powodu innej choroby – w tym przypadku wyróżniamy głównie cukrzycę. W przypadku cukrzyków zaburzenia równowagi biochemicznej soczewki oka mogą występować zarówno u osób z cukrzycą typu 1 i 2 (zaćma cukrzycowa).
Kolejnym czynnikiem, o którym warto wspomnieć, jest długoletnie zażywanie sterydów. W liście leków, które powodują rozwój zaćmy, można wymienić: deksametazoenm (stosowany w przypadku chorób autoimmunologicznych), amiodaron, busulfan, czy chlorpromazyna.
Oprócz powyższych przyczyn za rozwój zmętnienia soczewki oka odpowiada też:
-
szkodliwe działanie promieniowana UVB (narażamy się na nie, gdy za długo przebywamy na słońcu, należy więc pamiętać o stosowaniu odpowiednich okularów przeciwsłonecznych),
-
urazy oka,
-
zapalenia gałki ocznej (np.: twardówki, naczyniówki, rogówki).
W jaki sposób zapobiec zaćmie?
Nie ma jednego, sprawdzonego przepisu na to, w jaki sposób można zapobiec zaćmie i uniknąć operacji zaćmy. Jednak jest kilka rzeczy, które pomogą Ci cieszyć się dobrym wzrokiem przez długie lata.
Profilaktyka zaćmy:
-
noś okulary przeciwsłoneczne z filtrem UV – w ten sposób chronisz oczy przed szkodliwym działaniem promieni UV,
-
jeśli jesteś cukrzykiem, stosuj się do zaleceń lekarza – pamiętaj też o kontroli glikemii,
-
zadbaj o swoją dietę – staraj się jeść jak najwięcej warzyw i owoców,
-
badania pokazują, że warto zażywać witaminę C.
